චුල්ලහත්ථි
පදෝපම සූත්‍රය
 අග්ගමහා පණ්ඩිත
පල්ලත්තර සුමනජෝති නා හිමි
මෙම ලිපියෙහි
මුල් කොටස පොසොන් පුර පසළොස්වක (ජූනි 19වනදා) පත්‍රයේ පළවිය
බමුණ, මෙපරිදි කවදා හෝ "අරහං" ආදී ගුණවලින් යුත් තථාගතවරයෙක් ලොව පහළවේද? ඒ බුදුහු
මහණ බමුණන් සහිත දෙවි මිනිසුන් සහිත ප්‍රජාවද ලෝකය විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ධර්මය
ප්‍රත්‍යක්ෂ කොට දෙති. මුල, මැද, අග යහපත් වූ අර්ථ, ව්‍යඤ්ජන සහිත සම්පූර්ණයෙන්
පිරිසුදු ධර්මය දෙසති. ශාසන බ්‍රහ්මචරියාව දෙසති. ඒ ධර්ම අසන්නෝ බුදුන් කෙරෙහි
ශ්‍රද්ධාව උපදවා ගනිති. අනතුරුව ඔවුහු මෙසේ සිතති. ගිහිගෙහි විමසීම සම්බාධ
(හිරිහැර) සහිතයි. එය රාගාදි කෙලෙස් වලට මාර්ගයකි. පැවිද්ද එළිමහනකි. බ්‍රහ්ම
චරියාව පිරීම ගිහිව සිට පහසු නොවෙයි. ගිහිගෙයින් නික්ම පැවිදිවීම යෙහෙකි. එසේ සිතා
තම සියලු වස්තුව අතහැර දා නෑ පිරිවර ඇත් හැරදා ගිහිගෙන් නික්ම පැවිදි වෙයි.
පැවිදි වූ හේ පස් පව් ආදියෙන් වැළකී ශික්ෂාපද සුරකියි. පන්සිල්, අටසිල්, දසසිල්,
සුරකියි. සියලු දුසිරිත් වලින් වළකියි. හේ තුන්සිවුරෙන් හා පිණ්ඩාහාරයෙන් යැපෙයි.
ලිහිණියෙක් සිටි තැනින් වෙනත් තැනට පියාඹනවිට පියාපත් දෙක පමණක් ගෙන යන්නාක් මෙන්
තම පාසිවුරු පමණක් රැගෙන යයි. මෙසේ ආර්ය රහතුන්ට අයත් ශීලයෙන් ජීවත්වෙමින් සිතින්
නිවැරැදි සැපය විඳියි. තවද එම මහණ ඉඳුරන් පිනවන රූපාදියෙහි නො ඇළීමෙන් ඒවා සංවර
කරගෙන ආර්ය වූ ඉන්ද්‍රිය සංවරයෙන් යුක්තව කෙලෙසුන්ගෙන් නොවැසුණු කෙලෙසුන්ගෙන්
කිළිටි නොවූ සැපය විඳියි. යාම් ඊම් ආදී ඉරියව්වලදීද ආහාර පාන ගැනීමේ දී ද හැමවිටම
දැන දැනම කරයි. ආර්ය වූ ශීලයෙන් ද ආර්ය වූ ඉන්ද්‍රිය සංවරයෙන්ද ආර්ය වූ සිහියෙන්
ජනයාගෙන් තොර ආරණ්‍ය, ගස්මුල්, පර්වත, කඳුරැළි, පර්වත ගුහා, සුසාන, වනලැහැබි,
එළිමහන, පිදුරුකුටි කියන සෙනසුනක වෙසෙයි. හේ විකාල භෝජනයෙන් වැළකී පලක් බැඳ කමටහන්
වඩයි. අභිධ්‍යාව දුරලා අනභිධ්‍යාවෙන් (පඤ්චස්කන්ධය පිළිබඳ ආශාව දුරු කොට) ව්‍යාපාදය
(හිංසාව) දුරුකොට ථීන මිද්ධය (සිතෙත් කයෙත් අලසකම) දුරුකොට රාත්‍රියෙහි ද ආලෝක
සංඥාවෙන් සිහියෙන් හා යහපත් නුවණින් යුතුව සිත පිරිසුදු කරගෙන උද්ධච්ච කුක්කුච්චය
(සිතේ නොසන්සුන්කම හා කුකුස) දුරුකොට සන්සුන් සිතින් වෙසෙයි. විචිකිච්ඡාව දුරුකොට
(කුශල ධර්මයන් කෙසේද කෙසේද කියා පැවැති සැකය නැති ව විචිකිච්ඡා සිත පිරිසුදු කරගෙන
වාසය කරයි. නුවණ දුර්වල කරන මෙම පඤ්ච නීවරයන් දුරුකොට කාමයන්ගෙන් වෙන්ව අකුශල
ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව භාවනා වඩා ප්‍රථමධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. බමුණ මෙය තථාගතයන්
වහන්සේගේ ඤාණ පදයකි. නුවණ නමැති ඉල ඇට ඉලූ තැනකි. නුවණ නමැති දළින් සිඳි තැනකි.
බමුණ එයින් බුදුන් සම්මා සම්බුද්ධයි, ධර්මය ස්වාක්ඛාතයි. සංඝයා සුපටිපන්නයි කියා
නිශ්චය නොකළ යුතුයි. බමුණ අනතුරුව ආර්ය ශ්‍රාවකයා සමාධියෙන් හටගත් පී‍්‍රතිය හා
සුඛය ඇති ද්විතීයධ්‍යානයට පැමිණ වෙසෙයි. මෙයද බුදුන්ගේ තථාගත පදයකි. එහෙත්
ආර්යශ්‍රාවකයා බුදුහු සම්මා සම්බුද්ධයි. ධර්මය ස්වාක්ඛාතයි. සංඝයා සුපටිපන්නයි කියා
නිශ්චය නොකරයි. යළිත් ආර්යශ්‍රාවකයා උපේ්ක්ෂාවෙන්, සිහියෙන්, ප්‍රඥාවෙන් යුතුව සුඛ
විහරණ ඇති තෘතියධ්‍යානයට පැමිණ වෙසෙයි. බමුණ මෙයත් තථාගත පදයකි. එහෙත් හේ මෙයින්ද
බුදුන් සම්මාසම්බුද්ධයි, ධර්මය ස්වාක්ඛාතයි. සංඝයා සුපටිපන්නයි කියා නිශ්චයට
නොපැමිණේ. යළිත් ආර්යශ්‍රාවකයා සොම්නස හා දොම්නස දුරලීමෙන් නිදුක් වූ නොසැපවූ
උපේක්ෂාවෙන් (මැදහත් බව) හා සිහියෙන් පිරිසුදු වූ චතුර්ථධ්‍යාන ලබයි. බමුණා, මෙය ද
තථාගත පදයකි. එහෙත් මෙයින්ද බුදුන් සම්මා සම්බුද්ධය, ධර්මය ස්වාක්ඛාතය. සංඝයා
සුපටිපන්නය කියා ආර්ය ශ්‍රාවකයා නිශ්චයට නො පැමිණේ. යළිත් ස්ථිර නොසැලෙන සංසුන්
සිතින් පෙර විසූ කඳ පිළිවෙල දක්නා වූ පුබ්බෙනිවාසානුස්සති ඤාණය ලබයි. උන්වහන්සේ
පිළිබඳ පෙර පැවැති හැම දෙයක්ම දකින නුවණ බමුණ, මෙයත් තථාගත පදයකි. එහෙත්
ආර්යශ්‍රාවකයා මෙයින් ද බුදුන් වහන්සේ සම්මා සම්බුද්ධය, ධර්මය ස්වාක්ඛාතය. සංඝයා
සුපටිපන්නය කියා නිශ්චයට නො පැමිණේ.
බමුණ, ආර්යශ්‍රාවකයා යළිත් සත්වයන්ගේ චුතිය හා උත්පත්තිය දකින නුවණ (චුතූපපාත ඤාණය)
සඳහා සිත යොමු කරයි. පව්කොට දුගතිවල උපදින හා කුශල් කොට සුගතිවල උපදින සියලු
සත්ත්වයන්ගේ ගති පැවැතුම් මේ නුවණින් දකියි. බමුණ, මෙයද තථාගත පදයකි. එහෙත්
ආර්යශ්‍රාවකයා එයින් බුදුන් වහන්සේ සම්මා සම්බුද්ධයි. ධර්මය ස්වාක්ඛාතයි. සංඝයා
සුපටිපන්නයි කියා නිශ්චයට නො පැමිණේ. අනතුරුව ආර්යශ්‍රාවකයා කෙලෙස් රහිත නොසැලෙන
සමාධිගත සිතින් ආසවක්ඛය ඤාණය පිණිස සිත නැඹුරු කරයි. උන්වහන්සේ දුක (ජාති, ජරා, මරණ
ආදිය) දුක්ඛ සමුදය (තෘෂ්ණාව) දුක්ඛ නිරෝධය (නිර්වාණය) දුක්ඛ නිරෝධගාමිනී පටිපදා
(ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගය) යන මාර්ග සත්‍ය හතර තත් වූ පරිදි අවබෝධ කරයි. බමුණ මෙයත්
තථාගත පදයකි. මෙතෙක් ආර්ය ශ්‍රාවකයා තථාගතයන් වහන්සේ සම්මා සම්බුද්ධය. උන්වහන්සේගේ
සද්ධර්මය ස්වාක්ඛාතය, උන්වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝයා සුපටිපන්නය කියා නිශ්චය නොකළ නමුත්
දැන් බුදුන් වහන්සේ සම්මා සම්බුද්ධයි. ධර්මය ස්වාක්ඛාතයි. සංඝයා සුපටිපන්නයි කියා
නිශ්චයට පැමිණෙයි.
මෙසේ දැනගත් මෙසේ අවබෝධ කරගත් ආර්යශ්‍රාවකයාගේ සිත කාමාසව, භවාසව, අච්ජ්ජාසව යන
කෙලෙසුන්ගෙන් මිදෙයි. ඒවායෙන් මිදිනැයි ඥානය පහළ වෙයි. උපත නැතිවිය. බඹසර වැස නිම
විය. කළයුතු දෑ කළ බැවින් අර්හත්වය සඳහා තවත් කළයුතු කිසිවක් නැතැයි දැනගනියි.
බමුණ, මෙයද තථාගත පදයකි. බමුණ ආර්යශ්‍රාවක තෙමේ තථාගතයන් වහන්සේ සම්මා සම්බුද්ධයහ.
උන්වහන්සේගේ ධර්මය ස්වාක්ඛාතය. උන්වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝයා සුපටිපන්නයයි නිශ්චයට
පැමිණුනේ වෙයි. බමුණ මෙපමණෙකින් ඇත්පිය උපමාව (හත්ථිපදොපමාව) සම්පූර්ණ වේ යයි
බුදුරජාණන් වහන්සේ වදාළහ. මෙය ඇසූ ජානුස්සොණි බමුණා ස්වාමීනි, ඔබවහන්සේ නොයෙක්
ක්‍රමයෙන් ධර්මය දේශනා කරන ලදී. ඔබවහන්සේගේ ද ඔබ වහන්සේගේ ධර්මයද ඔබවහන්සේගේ
ශ්‍රාවක සංඝයා ද සරණයෙමි. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මා අද පටන් දිවි හිමියෙන් තෙරුවන්
සරණ ගිය උපාසකයකු වශයෙන් පිළිගන්නා සේක්වායි අයැද සිටියේ ය. |
අව
අටවක
අමාවක
පුර
අටවක
පසෙලාස්වක