ශ්‍රද්ධාවෙන් හා බුද්ධියෙන් ධර්මය පිළිපදිමු
 අස්ගිරි මහා විහාර
පාර්ශ්වයේ උපාධ්‍යාය
අමුණුපුර
පියරතන නා හිමි
නමෝ තස්ස භගවතෝ අරහතෝ සම්මා සම්බුද්ධස්ස
කිච්ඡෝ මනුස්ස පටිලාභො
කිච්ඡං මච්චාන ජීවිතං
කිච්ඡං සද්ධම්ම සවණං
කිච්ඡො බුද්ධානං උප්පාදො
" මේ විශ්වය තුළ ඇති අනන්ත චක්‍රවාටවල ජීවින් අපමණ වුව ද අප ජීවත්වන ලෝකයේ මිනිසුන්
සංඛ්‍යාත්මක ව ගණනය කළ හැකි අතර, එයින් මනුෂ්‍යත්වයේ ඇති වටිනාකම හා දුෂ්කර බව
ප්‍රත්‍යක්ෂ වන්නේ ය."
සුපින්වත්නි,
 සිරි සුගත තථාගත අප සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ බරණැස්නුවරට නුදුරුව මහරිරුකක් මුල
වැඩ සිටින අවස්ථාවේ ඒරකපත්ත නම් නාගරාජයාගේ ඇඬීම නිමිතිකර මෙම ගාථා ධර්මය දේශනා කොට
වදාළ සේක.
මෙම නාගරාජයා කාශ්‍යප බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ශාසනයෙහි පැවිදි ව දිවි ඇතිතෙක් මහණදම්
පිරූ භික්ෂුවකි. එකල එම භික්ෂුව කිසියම් කරුණකට ගමනක් යන්නේ ගඟකින් එතෙරවීම සඳහා
අඟුලකට නැගීමට තැත්කරද්දී ඒරු අත්තක් අල්ලාගෙන ගඟේ යද්දී ඒරු අත්ත කැඩී ගියේ ය.
උපසම්පදා භික්ෂුවකට එය සුළු ඇවැතකි. එම ඇවතින් මිඳෙණු සඳහා ඇවැත් දෙසීම නොකළ බැවින්
මිය යන වේලේ එම ඇවතින් නොමිඳී බැව් සිහි වී පසුතැවිලි ව මිය ගොස් ඔරුවක් පමණ වූ
නාරජෙක් ව ඉපදී ඒරකපත්ත නාගරාජ නමින් ප්‍රකට විය. එම නාගරාජයා මහරිරුකමුල වැඩ සිටින
බුදුරදුන් වෙත පැමිණ අඬන්නට විය.
මෙම කාරණය නිමිති කරගෙන අප බුදුරජාණන් වහන්සේ සියලු සත්වයන්ට හිත සුව පිණිස ඉතා
දුෂ්කර කාරණා හතරක් දේශනා කළ සේක.
මිනිසත් බව ලැබීම ඉතා දුෂ්කර ය
මිනිසෙකු වශයෙන් දිවි පැවැත්ම
ඉතා දුෂ්කර ය
සද්ධර්මය ඇසීම ද දුෂ්කර ය
බුදුවරුන්ගේ උපත ඉතා දුෂ්කර ය
මෙම කරුණු හතරම සංයුක්ත ව පවතින කාලය ඉතා වාසනාවන්ත වන නමුත් එසේ වන්නේ කල්ප ගණනකට
පසු ය. ඒ පිළිබඳ ව අප බුද්ධියෙන් අවබෝධ කරගත යුතු වන්නේ ය.
මේ විශ්වය තුළ ඇති අනන්ත චක්‍රවාටවල ජීවින් අපමණ වුව ද අප ජීවත්වන ලෝකයේ මිනිසුන්
සංඛ්‍යාත්මක ව ගණනය කළ හැකි අතර, එයින් මනුෂ්‍යත්වයේ ඇති වටිනාකම හා දුෂ්කර බව
ප්‍රත්‍යක්ෂ වන්නේ ය. සෙසු ලෝකවල ඉපිද සැප සම්පත් විඳීමට මනුලොව උපරිම තලයේ තනතුරු
ලැබීමට මනුෂ්‍යත්වය ම කේන්ද්‍රගත වන්නේ ය. යළි අපායගාමී අකුසල කළහොත් කල්ප ගණන් සතර
අපායේ දුක්වේදනාවලට භාජනයවී කුමන හෝ කුසලයකින් මිනිස්ලොව ඉපිද සෙසු පුණ්‍යවන්තයන්ගේ
අපහාසයට, උපහාසයට ලක්වන්නේ ය.
කල්ප ගණනකට පසුව ලොව පහළ වන්නා වූ ලොව්තුරා බුදුකෙනෙකුන් දැකීම තබා, බුද්ධ යන වචනය
පවා අසන්නට නම් උදාර මනුෂ්‍යත්වය අවශ්‍යම වන්නේ ය. මෙම විශ්වය අනන්ත අප්‍රමාණ
චක්‍රවාට වලින් සංයුක්ත වන අතර ඒවායේ සත්ව සංඛ්‍යාව ද අනන්ත ය. දහසක්, දසදහසක්,
ලක්ෂයක්, දස ලක්ෂයක්, කෙළ ලක්ෂයක් හා අනන්ත අප්‍රමාණ වශයෙන් පවත්නා චක්‍රවාට
බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ඤාණ බලයට හා සෘද්ධි බලමහිමයට යටත්වන බවත් බුදුරදුන්ගේ රූපකාය
දර්ශනය කරවන්ටත් ශ්‍රී මුඛයෙන් පිටවන මිහිරි ස්වරය ශ්‍රවණය කරවන්නටත් හැකි බව ආනන්ද
හිමියන්ගේ ප්‍රශ්නයකට පිළිතුරු වශයෙන් බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කළ සේක.
බුදු, පසේබුදු, රහත් යන උත්තමයන් පහළ වන්නේ දඹදිව මධ්‍ය දේශයේ බව ‘ත්‍රිපිටක’
සාහිත්‍යයේ විස්තර වන්නේ ය. අග්‍රශ්‍රාවක , ශ්‍රාවිකා හා අසූමහා ශ්‍රාවකයන් පහළවීමේ
දී අසිරිමත් සිද්ධීන්ට නිවාස වූ, කේන්ද්‍රවූ මෙම මධ්‍යදේශය මනුලොව ඇති උත්තම තම
ප්‍රදේශය වන අතර, පෙර බුදුරජාණන් වහන්සේලා සම්මුඛයෙ ් දී දානාදී පින්දහම් කළ
ශ්‍රද්ධාවන්තයන්, ප්‍රඥාවන්තයන්, සසර සැරිසරා අප ගෞතම බුදුරදුන් පහළවන කාලයේ ම එම
මධ්‍ය දේශයේ ගම් නියම්ගම් ආශි‍්‍රත ව ඉපිද බුදුරදුන් කරා එළඹ සිව්සත්දම් අවබෝධ කොට
නිවනින් සැනසෙන්නේ බුද්ධෝත්පාද කාලයේ උතුම් මානුෂික සම්පත නිසා ම ය .
අප ගෞතම බුදුරදුන් පිරිනිවන් පෑ නමුත් එම උතුම් සද්්ධර්මය ඇති බැවින් වර්තමාන බෞද්ධ
ජනතාව මෙයට වඩා ශ්‍රද්ධාවෙන් හා බුද්ධියෙන් සද්ධර්මය පිළිපදින්නේ නම් සිය ගුණයෙන්
ප්‍රයෝජන ලබන්නේ ය.
ආගම දහම අපේ ජීවිතයට සම්බන්ධ කිරීමේ දී දැනගත යුතු ප්‍රධාන කාරණා දෙකක් පිළිබඳ ව
අවබෝධ කරගත යුතු වන්නේ ය.
භක්තියෙන් ඇදහීම, බුද්ධියෙන් පිළිපැදීම
ලෝක ජනගහණයෙන් වැඩිදෙනෙක් පාරම්පරික ව ලබාගත් දායාදයක් වශයෙන් තම තමන් විසින්
නිර්මාණය කරගත් විශ්වාසය පදනම් කරගෙන, භක්තියෙන් ආගමික සිරිත් විරිත් අනුගමනය කරන
අතර එය ආගමික පරිකල්පනයට සීමා වන්නේ ය. එයින් පෞද්ගලික ඤාණ වර්ධනයට හෝ ආධ්‍යාත්මික
සහනයට හෝ උපකාරයක් නොවන්නේ ය. එවන් ආගම් ප්‍රධාන කරගෙන පිහිටුවන සමාජ සංස්ථාපනයන්
නිසා සියලු අපේක්ෂා බිඳ වැටෙන්නේ ය.
වත්මන් ලෝකය තුළ මෙතරම් සාපරාධී ක්‍රියාවන්ට මූලික වන්නේ අන්ධ විශ්වාසයෙන්, ආගමික
අන්තවාදය තරයේ ම අනුගමනය කරන බැවිනි.
බුද්ධියෙන් පරිකල්පනය බැහැරකොට දර්ශනයෙන් පිළිපදින ප්‍රතිපත්තිය ඉතා දුෂ්කර වුව ද
එයින් විශ්ව ශක්තියෙන් නිර්මාණය වන අතර, සමාජ ම ය වශයෙන් උතුම් සේවාවක් ද වන්නේය.
බුද්ධාදී උතුමන් මිනිස් සිතකින් නිර්මාණය කළ විශ්ව ශක්තිය, ශ්‍රද්ධාවෙන් ,
බුද්ධියෙන් පිළිපැදිය යුතු ප්‍රතිපත්ති මාලාව අවසානයේ අපට ද ලබාගත හැකි වන්නේ ය.
තමා විසින් ම ප්‍රත්‍යක්ෂයෙන් අවබෝධ කළ යුතු සද්ධර්මයකි.
පච්චත්තං වේදිතබ්බෝ විඤ්ඤූහීති
ඔබ සැමට මෙම ධර්මදේශනාව කියවීමෙන් හා අවබෝධයෙන් උතුම් චතුරාර්ය සත්‍ය ධර්මය
ප්‍රත්‍යක්ෂ වේවා. |
