භයානක සසර ජය ගැනීම
 දර්ශනපති, රාජකීය පණ්ඩිත
ඇත්කඳුරේ සුමනසාර හිමි
දිනක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අසලට ආ දේවතා පිරිසක් අසනවා ස්වාමිනි භාග්‍යවතුන් වහන්ස,
රාත්‍රිය උදාවෙනවා. රාත්‍රිය ගෙවී යනවා. දවල් උදාවෙනවා. දවල් ගෙවී යනවා. රාත්‍රිය
දවල් ගෙවන එක නොවේ ප්‍රශ්නය. ස්වාමිනි, රාත්‍රී දවල් දෙකේදීම ගෙවෙන්නේ ආයුෂ නේද
මනුස්සයාට තිබෙන්නේ බොහෝම අල්ප ආයුෂයි. දෙවියන්ට වගේ ගොඩක් සැපයකුත් නැහැ. භූත,
පේ‍්‍රතයන්ට වගේ ගොඩාක් දුකකුත් නැහැ. මේ පුංචි ආයුෂ ගෙවීයන්නේ පුංචි දිය කාණුවක්
දවල් සූර්යයා පෑයු ගමන් වතුර ටික සිඳී වේලී යන්නා සේ මේ ජීවිත ආයුෂ ඉවර වීමෙන් මරණ
ස්වභාවයට පත්වෙනවා
බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කළ ශ්‍රී සද්ධර්මය ඇසීමෙන් නිවැරැදි අවබෝධයකට යන්න මාර්ගය
සැකසෙනවා. මැනවින් මේ ජීවිතය නමැති ලෝකය අවබෝධ කරගත් උන්වහන්සේ අපටත් අසිරිමත්
අවබෝධයක් කරා ගමන් කරන්නට අසිරිමත් ධර්මයක් වදාළා.
ශික්ෂණයට දාන්තභාවයකට පත් ආර්යයන් වහන්සේ මේ අසිරිමත් දාන්තභාවය අපටත් ලබන්නට හැකි
ධර්මයක්මයි දේශනා කොට වදාළේ. අසිරිමත් ශාන්තියක් ලබාගත් බුදුරජාණන් වහන්සේ ඒ
අසිරිමත් ශාන්තිය ළඟා කරගත හැකි ධර්මයක්මක් වදාළේ. භයානක ඝෝර, මර, සසර, තරණය කළ
බුදුරජාණන් වහන්සේ අපටත් ඒ භයානක සසර ජය ගන්නට, දිනන්නට, එතෙර වන්නට හැකි
ධර්මයක්මයි වදාළේ. එසේ වදාළ ඒ ධර්මය තුළින් අපේ ජීවිතයට අවශ්‍ය ධර්ම කරුණක් අදත්
සාකච්ඡා කරමු.
මරණය අර්ථ දක්වන්නේ කෙසේද
“මරණම්පි දුක්ඛං” කියමින් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළේ මරණය අප මුහුණ දෙන භයානකම දුකක්
ලෙසයි. ජීවත්වෙලා සිටින අප මරණය ගැන නො සිතුවත්, එසේ සිතන්නට භය වුවත් උන්වහන්සේ
වදාළා දිනපතාම මරණානුස්සතිය කමටහනක් ලෙස වැඩිය යුතු බවයි.
මරනවා සහ මැරෙනවා කියන දේ අද සමාජයේ සුලභව පවතින දෙයක්. නැති කරනවා, විනාශ කරනවා,
කපනවා, කොටනවා මේ සියලුම දෙයින් සිදුවෙන්නේ මරණයට පත්වීමයි. මරණය හැම මොහොතකම
මෙනෙහි කළ යුතු ධර්මතාවයක්. මේ කයට විශාල ආයුෂ ප්‍රමාණයක් නැහැ. ටික කලයි තිබෙන්නේ.
මේ ශරීරය මහා පොළොවට ටික දිනකින් කඩාගෙන වැටෙනවා. සයනය කරනවා. එයට උපමාවක්
කියන්නම්. ගසක් තිබෙනවා.කාලයකට පසු ඒ ගස දිරා කුඩු හැලී කොයි මොහොතක හරි ඇද
වැටෙනවා. ඒ වගේ මේ කයත් විඤ්ඤාණය බැහැර වීමත් සමඟ පොලොවට කඩා වැටෙනවා. දිනක්
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අසලට ආ දේවතා පිරිසක් අසනවා ස්වාමිනි භාග්‍යවතුන් වහන්ස,
රාත්‍රිය උදාවෙනවා. රාත්‍රිය ගෙවී යනවා. දවල් උදාවෙනවා. දවල් ගෙවී යනවා. රාත්‍රිය
දවල් ගෙවන එක නොවේ ප්‍රශ්නය. ස්වාමිනි රාත්‍රී දවල් දෙකේදීම ගෙවෙන්නේ ආයුෂ නේද
මනුස්සයාට තිබෙන්නේ බොහෝම අල්ප ආයුෂයි. දෙවියන්ට වගේ ගොඩක් සැපයකුත් නැහැ. භූත,
පේ‍්‍රතයන්ට වගේ ගොඩාක් දුකකුත් නැහැ. මේ පුංචි ආයුෂ ගෙවීයන්නේ පුංචි දිය කාණුවක්
දවල් සූර්යයා පෑයු ගමන් වතුර ටික සිඳී වේලී යන්නා සේ මේ ජීවිත ආයුෂ ඉවර වීමෙන් මරණ
ස්වභාවයට පත්වෙනවා යැයි කියා සිටියා. තථාගතයන් වහන්සේ එය අනුමත කර වදාළා. එනිසා මේ
මරණය කියන එක බොහෝම භයානකයි. මරණයට වෙලාවක් නැහැ. දරුවා පුංචියි කියා මරයා
අතහරින්නේ නැහැ. මහළුයි කියා වැඩිහිටියා කියා අත හැරීමත් නැහැ. කුසලය, අකුසල දන්නේ
නැති අයත් මරණවා. දන්න අයත් මරණවා. ඉරහඳ තරණය කළ ගුවන්යානා නිපදවමින් විශ්මකර්ම වැඩ
කළ සියලු දෙනාත් මරණවා. මරණය ඉදිරියේ සමානත්වතාවයකුයි තිබෙන්නේ. ඒ නිසා මරණයෙන්
බේරීමට බුදුරජාණන් වහන්සේ නමක් ලෝකයට පහළ වෙලා ශ්‍රී සද්ධර්මය දේශනා කරන්නේ.
කර්ම නිමිත්ත සහ ගති නිමිත්ත කුමක්ද
මරණය සහ මරණාසන්න මොහොත අප සැමදෙනාටම වැදගත් වෙනවා. පෙර පිනකට කලාතුරකින් ලැබෙන
මනුස්ස ජීවිතයක් ලැබුණා. ධර්මය විවෘතව තිබෙන කාලයක ඉපදුනා. අංගවිකල නොවී ඉපදුනා.
ධර්මයත් ඇසුවා. මේ සියලු දේ ලැබුණත් මරණ මොහොතේදී සිත වරද්දවා ගතහොත් ඇත්තටම එයින්
ලැබෙන ප්‍රතිඵලය භයානක යි. ඒනිසා මරණාසන්න අවස්ථාවකදී අපට කර්ම නිමිත්ත සහ ගති
නිමිත්ත ඇතිවෙනවා. ධර්මයට අනුව අප කළ කී දේත් අප යන ගමනේ පෙර නිමිති පහළ වෙනවා.
ජීවිතයේ තිබෙනවා අනිත්‍යය ධර්ම. මේ ජීවිතය කෙසේ ගතවේද කියා කල් තියා කියන්න බැහැ.
ලෙඩරෝග වැළඳීම, මරණයට පත්වෙන වෙලාව කියන්න බැහැ. මෘත ශරීරය ගඟක පාවේද ගොඩබිමක
පස්වේද කියා කල් තබා කීමට අපහසුයි. ඒ වගේම දැන් මනුස්ස ජීවිතයක් ලැබුවාට රස ආහාර
අනුභව කළාට මරණයෙන් පස්සේ කෙසේ වේද කියා කියන්න බැහැ. පේ‍්‍රත, භූත ආත්මවලට ගියොත්
වතුර උගුරක්වත් ලැබේද කියා බොහෝම සැක සහිතයි. නමුත් ධර්මය අසන, ධර්මය සාකච්ඡා කරන
ධර්මය අනුව හැසිරෙන යහපත් මිනිසුන් මරණයට කිසි බියක් නැහැ. සමහර අයට මරණ මංචකයේදී
විවිධ නිමිති පහළ වෙනවා. උදාහරණයක් කියන්නම්. ඔබ අසා තිබෙනවා ධම්මික උපාසක ගැන.
මරණාසන්න අවස්ථාවක ස්වාමින්වහන්සේ පිරිසක් වැඩ පිරිත් දේශනා කරමින් සිටිද්දී ඔහුට
පෙනුනා ආකාසයේ දෙවියන් පිරී ඉතිරි තමන් දෙස බලා සිටින අයුරු. දිව්‍ය ලෝක හයෙන්ම
එතැනට ඇවිත් සිටියා. ඒ හැම දෙවිවරුන්ම ධම්මික උපාසකට ඒ ඒ දෙව් ලොවට යන්නට කථා
කරනවා. ඔහු අතින් සංඥා කළා ඔහොම ඉන්න කියා. නමුත් ස්වාමින් වහන්සේ සිතුවේ පිරිත
නවත්වන ලෙස ඔහු කියනවා කියායි. උන්වහන්සේ පිරිත නවතා විහාරයට වැඩියා. ධම්මික උපාසක
මියගොස් දිව්‍ය ලෝකයේ ඉපදුනා. දරුවන් හඬා වැටුනා අපේ තාත්තා අවසාන මොහොතේදී සිහිය
විකල්ව මියගියා කියා. බුදුරජාණන් වහන්සේ වදාළා දරුවෙනි තාත්තා එපා කිව්වේ පිරිත
නොවේ. අහසේ කලබල කරමින් සිටින දෙවියන්ට කලබල කරන්න එපා යැයි කිව්වේ යැයි වදාළා.
ඒ වගේම සමහර අයට මරණාසන්න මොහොතේ ගස්කොලං පේනවා. ඔහු අසනවා ඇයි මාව කැළයකට ගෙනත්
දැම්මේ කියා. එතැන නිමිත්තක් පහළ වෙනවා. තව සමහර අයට තමන්ගේ වස්ත්‍ර සියල්ලම
පෙනෙන්නේ රතුපාටට. එයත් ගති නිමිත්තක්. තව අයෙකුට අන්ධකාරයක් පෙනෙනවා. එසේ එකිනෙකාට
වෙනස් වෙනස් නිමිති මරණාසන්න මොහොතේදී පෙන්නුම් කරනවා. ඒනිසා අප තේරුම් ගන්න ඕන
භයානකම දුක මරණය යි. ඒ දුක ජය ගන්නයි තථාගතයන් වහන්සේ වදාළේ. එනිසා අප තේරුම් ගත
යුතුයි මේ ලෝකය දුකයි. ඒ නිසාම ලෝකයෙන් එතෙර විය යුතු බව.
අප හැම දෙනාටම පොදු වූ දෙය මරණයයි. මේ මරණයේ ප්‍රභේද තිබෙනවා ද
බුදුරජාණන් වහන්සේ වදාළා මිනිසුන් මියයන ප්‍රධාන ක්‍රම හතරක් තිබෙනබව වදාළා. ආයුෂ
අවසන් වීමෙන් මරණයට පත්වෙනවා. ආයුෂ තිබෙනවා නමුත් කර්මඵලය මුල් වීමෙන් මරණයට
පත්වෙනවා. ඒ වගේම ආයුෂ තිබෙනවා. නමුත් මනුස්ස ලෝකයේ ජීවත්වීමට පින මදි. එහිදීත්
මැරෙනවා. පිනත් ආයුෂත් දෙකම අවසන් වෙලා මිය යනවා, එය හදිස්සි මරණයක් විය හැකියි.
දැල්වූ පහන තෙල් අවසන්ව, පහන් තිරය අවසන්ව හෝ ඒ දෙකම අවසන්ව හෝ ඒ සියල්ලම තිබියදීත්
පහන පෙරලීමෙන්, සුළඟක් ඇවිත් පහන නිවෙන්න පුළුවන්.
ඒ වගේම 0 සිට 8 දක්වා මියයන්නන් බාලයන්ගේ මරණ ලෙසත් 8 සිට 32 දක්වා මියයන්නන් අඩු
ආයුෂ මරණ ලෙසත්, 32 සිට 60 දක්වා මියයන්නන් මද ආයුෂ ගෙවූ අය ලෙසත් 60 සිට ඉදිරිය
ආයුෂ මියයන්නන් පූර්ණායුෂ මරණ ලෙසත් දන්වා තිබෙනවා.
නැවත භවයක ඉපදීමට අපට අවශ්‍ය සාධක මොනවාද
කර්ම බීජ, ක්ලේෂ බීජ, ස්මෘත බීජ, තිබෙනවා නම් නැවතත් උපතක් හට ගන්නවාම යි. බීජ යනු
පැළවෙන දෙයක්. එහිදී භවයකට අප ඇදෙනවා. තථාගතයන් වහන්සේ තව උපතකට යාමට අවශ්‍ය කරුණු
3 වදාළා. ඒ දරු උපතකට සුදුසු මවක් සිටිය යුතුයි, ස්ත්‍රි පුරුෂයන්ගේ එකතුවීමක්
අවශ්‍යයි වගේම ගන්ධබ්බයෙක් සිටිය යුතු වෙනවා. එවිට මිනිස් හෝ තිරිසන් මව්කුසක
උප්පත්තිය ලබනවා.
නයනා නිල්මිණි |
