ශ්‍රී බුද්ධ වර්ෂ 2569 ක් වූ නිකිණි පුර පසළොස්වක පෝදා 2025 අගෝස්තු 08 සිකුරාදා
[UNICODE]
මුල් පිටුව | බොදු පුවත් | කතුවැකිය | බෞද්ධ දර්ශනය | විශේෂාංග | වෙහෙර විහාර | පෙර කලාප | දහම් අසපුව | දායකත්ව මුදල් | ඊ පුවත්පත |
ඡායාරූපය - සුලෝචන ගමගේ
අගෝස්තු 08 සිකුරාදා අ.භා. 02.10 පුර පසළොස්වක ලබා 09 සෙනසුරාදා අ.භා 01.02න් ගෙවේ. 08 සිකුරාදා සිල්
පසළොස්වක
අගෝස්තු 08
අව අටවක
අගෝස්තු 16
අමාවක
අගෝස්තු 22
පුර අටවක
අගෝස්තු 31
ව්‍යවහාර වර්ෂ 1592 දී පළමු වන විමලධර්මසුරිය (1592-1604) රජතුමා ශ්‍රී දළදා වහන්සේ සෙංකඩගල පුර රාජධානියට වැඩම වීමෙන් අනතුරුව ඇසළ පෙරහර මංගල්ලය සෙංකඩගල පුරයෙහි ද පවත්වාගෙන ආ බව සලකා ගත හැකි ය. පෘතුගීසීන් උඩරටින් පන්නා දමා උඩරට සිංහල රාජධානිය ආරම්භ කළ පළමුවන විමලධර්මසූරිය රජතුමා තම රාජ්‍ය උරුමය තහවුරු කර ගැනීම සඳහා එතෙක් දෙල්ගමුව රජමහ වෙහෙරෙහි කුරහන් ගල් කරඬුවෙහි සඟවා තිබූ දළදා වහන්සේ මහ පෙරහරින් මහනුවරට වැඩම වූ බව මූලාශ්‍රයන්ගෙන් හෙළි වේ. සවණ දා වහන්සේලා කොහි වැඩ සිටින්නාහු වේදැයි විචාරන ලදුව ලබුජගාම විහාර (දෙල්ගමු වෙහෙර) යයි අසා අතිශය ප්‍රමුදීත වූයේ සපරගමු රට දෙල්ගමු විහාරයෙන් දන්ත ධාතූන් වහන්සේ වැඩමවා ගෙනැවුත් දිනපතා වන්දනාමාන කිරීමට ද (වත්පිළිවෙත් කිරීමට ද) හේසප්‍රාඥ වූ රජතෙමේ රාජ ගෘහාසන්නයෙහි මනා වූ ප්‍රවර භූමිභාගයෙක්හි චිත්තාකර්ෂණය කරන සුළු ද්විභූමික ධාතු මන්දිරයක් කරවා එහි දාඨා ධාතු ස්ථාපනය කොට අනවරතයෙන් ම සාදරව පූජා කළේ ය......” මහාවංශයේ සඳහන් මෙම කරුණු මගින් පැහිදිලි වන්නේ පළමුවන විමලධර්මසූරිය රජතුමා දළදා වහන්සේ විෂයයෙහි සෙසු පුද සිරිත් සමග දළදා පෙරහර දළදා වහන්සේට පූජෝපහාරය පිණිස පැවැත් වූ බවයි. දෙවන රාජසිංහ (1635-1687) රජු දවස රොබට් නොක්ස් දුටු පෙරහරේ ඉදිරියෙන් කපුරාල කෙනකු පටපිළියෙන් ඔතා සරසන ලද ලීයක් කර තබා ගෙන, මුඛවාඩම් බැඳ හස්තියකු පිට නැඟි වීදි සංචාරය කොට ඇති බවත්, ජනතාව එයට පුද සත්කාර කළ බවත්, විස්තර වේ. ඇත්තු 40 ක් පමණ ද, බෙර දවුල් තම්මැට්ටම් වයන්නවුන් ද, නැට්ටුවෝ ද, මේ පෙරහරේ ගමන් කළහ.
මහනුවර දළදා පෙරහර ආගමත්, කලාවත්, දේශපාලන බලයත් මනාව සංයෝග කරන මහෝත්සවයකි. මේ අනුව පළමුව එය ශ්‍රී ලාංකික බෞද්ධයන් විසින් බුදුන් වහන්සේටත්, දළදා වහන්සේටත්, දෙවි දේවතාවන්ටත් දක්වන අප්‍රමාණ ගෞරවයත්, ශ්‍රද්ධාවත්, භක්තියත් හෙළි කරයි. දෙවනුව එය පාරම්පරික කලාකරුවන්ගේ කලා කුසලතා උත්කර්ෂවත් ආකාරයෙන් පෙන්නුම් කරන ලද්දකි. බොහෝ කාලයක සිට උඩරට පෙදෙසේ ගුරුකුල වශයෙන් පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට පවත්වා ගෙන එන නැටුම්, ගැයුම්, වැයුම් මෙහිදී ප්‍රදර්ශනය කෙරේ. රජතුමාගේ රාජධානියට අයත් විවිධ කොට්ඨාස පාලනය කරන දිසාවේවරු හා භික්ෂු නිළමේවරු මෙදාට මහනුවරට අයත් පෙරහරේ ගමන් කරමින් සිය රාජපාක්ෂිකභාවය දක්වති. මේ සඳහා ඒ ඒ පළාත්වලට අයිති කොඩි මෙහි දී ප්‍රදර්ශනය කෙරේ. සිව්වනුව එය වැස්ස අනුකරණය කරයි. වැස්ස ලබා ගැනීමට නම් වැස්ස අනුකරණය කළ යුතු යැයි පැරැන්නෝ සිතූහ. වැසි වැසීමට පෙර හෙණ ගැසීම්, විදුලි කෙටීම්, වැහි වළාකුළු ආදිය මේ පෙරහරේ දක්නට ලැබෙයි. වැසි වැටීමට පෙර හෙණ ගැසීම් සංකේතවත් කරන්නේ කසකරුවන් ය. අනතුරුව එන පන්දම්කාරයන්ගේ පන්දම්වල එළිය අඩු වැඩි වීම විහිදෙන විදුලියට සමාන එළියකි. අඳුරු පැහැති වළාකුළු අහස පුරා පැතිර යයි. පෙරහරේ හිමින් සීරුවේ ගමන් කරන ඇත් පෙළ වැසි වළාකුළු වැන්න. වැසි වලාකුළු වැඩි වූ තරමට වැසි ද වැඩි වේ. අලි ඇතුන් ද වැඩිවන තරමට පෙරහරේ අසිරිය වැඩි වේ. කන්ද උඩරට පෙරහර ආරම්භ වන්නේ ඇසළ මහේ දී සුබ නැකැත් බලා ය. මේ හැම පෙරහරක් ම ආරම්භ වන්නේ සුබ මොහොතකිනි. මේ සුබ නැකැත් වෙලාවන් දක්වා සිටින්නේ දළදා මාලිගාවේ නැකැත් මොහොට්ටාල විසිනි.
සරතැසින් පෙළුණු ගිම්හානය නිමා කරමින් සිහිල් වර්ෂාවෙන් මහපොළොව තෙමා ගහකොළ සතා සීපාවන් නිවා සනහන්නේ වස්සාන ඍතුවේ දී ය. කෙලෙස් ගින්නෙන් පීඩිත අනවරාග්‍ර සසර සැරිසරමින් පැමිණි සත්ත්වයන් අතුරින්, බුද්ධෝත්පාද යුගයක මිනිස් ලොව ඉපදීමට පින තිබූ, තථාගත ධර්මශ්‍රවණයෙන් ගිහි දිවියට සමු දී පැවිදි දිවියට පත්වීමට පින තිබූ පිනැතියන් බොහොමයක් විවේකී ව ශ්‍රමණ ගුණ දම් පුරා සදහට ම නිවි සැනසී ගියේත් මෙවැනි ම වූ පින්බර වස්සාන සමයන්හි දී ය. අපගේ ශාස්තෘන් වහන්සේ සම්බුදු බව ලබා ප්‍රථම දම් දෙසුම වදාරා පස්වග ශ්‍රමණයන් වහන්සේ සමඟ බරණැස ඉසිපතන මිගදායෙහි දී ප්‍රථම වස් කාලය ගත කළ සේක. කලක් යන විට ඇතැම් භික්ෂූහු වස් කාලයෙහි ද චාරිකාවේ වැඩියහ. ගිම්හානයේ දී එකල මෙන් ම මෙකල ද ඉන්දියාව අතිශයින් වියළි දේශගුනයකට බඳුන් වෙයි. නිල් තණකොළ බිඳක්වත් ඇහැ නො ගැටෙන පරිදි වියළී ගොස් මං මාවත් දූවිල්ලෙන් පිරී, හමන වියළි කර්කශ සුළඟින් දූලි වලාවන් හැම දිග පැතිර යන පරිසරයකට වැටෙන වැස්ස හැම දෙන පි‍්‍රය කරත්. නොබෝ කලකින් පොළොවෙන් මතු වන ළා තණ දකින වැසියෝ එයට පි‍්‍රය කරති. වියළි පිදුරු බුදිමින් අතිශය අපහසු කාලයක් ගෙවූ සිවුපාවුන් පිනා ගිය සිතින් නිල් තණ බුදියි. ඒකීන්ද්‍රීය ජීවින් යැයි ගහකොළ ගැන සිතන එකල දඹදිව වැසි මිනිසුන් ඒ තණ ගහක් පෑගීමටවත් අකැමැති වෙයි. ඒ බොහෝ කලකට පසු දැකීමට ලැබුණු නිසාවෙනි. වස්සානයේ චාරිකාවේ වඩින භික්ෂූන් දුටු ඔවුහු මෙසේ පැවසූහ. “කෙසේ නම් ශ්‍රමණ ශාක්‍යපුත්‍රයෝ හේමන්තයෙහි ද, ගිම්හානයෙහි ද, වස්සානයෙහි ද නිල් තණ මඬිමින්, ඒකීන්ද්‍රීය ජීවින් වෙහෙසවමින්, බොහෝ කුඩා ප්‍රාණීන් විනාශයට පමුණුවමින් චාරිකා කරත් ද?” “අරුත්බර දහම් නො දෙසූ අන්‍යාගාමිකයෝ පවා වැසි කල එක් තැනක සිත් අලවා වසත්. කුරුල්ලන් පවා කැදලි තනා ඒවායේ ඇලී වසයි. මේ ශාක්‍ය පුත්‍ර ශ්‍රමණයන් ඇයි මෙසේ චාරිකාවේ හැසිරෙන්නේ?” යැයි කියමින් දොස් නඟන මිනිසුන්ගේ වචන ඇසූ භික්ෂූහු එය ශාස්තෘන් වහන්සේට සැල කොට සිටියහ.
එදිනෙදා ජීවත්වන සෑම පුද්ගලයකුටම අවශ්‍ය කරන්නේ කායික හා මානසික සුවතාව සමබරව පවත්වාගෙන යමින් ජීවත් වන්නේ කෙසේද යන කාරණාවයි. විවිධාකාර සමාජ රටාවන් පුද්ගලයන් තුළ ඉස්මතු වෙමින් පවතින සමාජයක එසේ කටයුතු කිරීම තරමක් අපහසු කාර්යයකි. බුදු දහම සැම විටම පුද්ගලයාගේ මෙලොව හා පරලොව දියුණුව වෙනුවෙන් කටයුතු කළ යුතු ආකාරය පිළිබඳව කරුණු පෙන්වා දෙන දහමක් ලෙස හැඳින්විය හැකි ය. ඒ අනුව පුද්ගල මනසේ ඇතිවන නොයෙකුත් ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු සපයන සූත්‍රයක් ලෙස කරණීයමෙත්ත සූත්‍රය පෙන්වා දිය හැකි ය. එහි කොටස් දෙකකින් කරුණු පෙන්වා දෙන අතර, මුල් කොටසින් පුද්ගල ජීවිතය හා බැඳුණු ප්‍රධාන කරුණු 14ක් අවධාරණය කෙරෙයි. 1. දක්ෂකම (සක්කො) 2. අවංකකම ( උජු, සූජු) 3.කීකරු කම ( සුවචො) 4. මුදුමොළොක් බව ( මුදු) 5. අතිමානී නොවීම (අනතිමානී) 6. සෑහීමකට පත්වීම (සන්තුස්ස) 7. පහසුවෙන් යැපීම (සුභරත) 8.අප්පකිච්චොච ( කාර්යබහුල නොවීම) 9. සරල ජීවිතය (සල්ලහුකවුත්ති) 10. ඉන්ද්‍රිය දමනය ( සන්තින්ද්‍රිය) 11. නුවණැති බව (නිපකෝ) 12. සීලාචාරකම (අප්පගබ්බො) 13. පවුල් සමඟ මනා සබඳකම් (කුලෙසු අනනුගිද්ධො) 14. සුළු වරදක්වත් නොකිරීම ( න ච ඛුද්ධං සමාචරේ) පුද්ගල දියුණුව අපේක්ෂා කරන තැනැත්තා විසින් කායික වාචසික හා මානසික හැසිරීම සිදු කළ යුත්තේ ඉහත කරුණු කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමිනි. එදිනෙදා ජීවිතයට අතිශයින් වැදගත් වන මුලින් සඳහන් කරුණු කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් ඒවා පිළිපැදීම සෑම කෙනකු විසින් ම සිදු කළ යුතු ය. ඒ සියල්ලෙහි හික්මීමත් සමඟ අවසානයේ කියවෙන ‘න ච ඛුද්ධං සමාචරෙ කිංචියෙන විඤ්ඤුපරේ උපවදෙය්‍යුං යනුවෙන් කියවෙන නුවණැති අය විසින් දොස් නඟන ඉතා සුළු වරදක්වත් නොකළ යුතු වන්නේ ය යන කාරණාව අතිශයින් වැදගත් වේ. අපගේ වැරැදිවලට දොස් නඟන අය යනුවෙන් අදහස් වන්නේ මවුපියන්, ගුරුවරුන්, වැඩිහිටියන්, හිතමිතුරන් හා පැවිදි උතුමන් ය. මේ අය නිරන්තරයෙන් අවවාද, අනුශාසනා කරන්නේ කෙනකුගේ යහපත වෙනුවෙනි. .
සම්බුදු සසුන ඔපවත් කරන අග්ගමහා පණ්ඩිත අකුරටියේ නන්ද නාහිමි
ඓතිහාසික යුදඟනාව රාජමහා විහාරයේ ඇසළ මහා පෙරහර
ලේ දන්දීමේ පින්කමක්
ආශීර්වාද අබ තෙල් පහන් පූජාව
අනූ තුන්වැනි විය සපුරන මණ්ඩාවල ධම්මාරාම නා හිමියෝ
බුදුසරණ පුවත්පත් ප්‍රදර්ශනයක්
පෝදා පින්කම්
පිහිට පතයි
පැන විසඳුම්
ඉතිරිය»
පුද්ගල පාරිශුද්ධියට අනුපූර්ව ප්‍රතිපදාව
පළමු සංගායනාවේ දී ධර්ම විනය සංග්‍රහ වූ අයුරු
මේ ජීවිතයේ දී ම මාර්ගඵලයට පැමිණෙමු
පංචසතිකා විනය සංගීතිය
තුන්සිත පහදවා නොපමාව දන් දෙන්න
සත්හට සෙත සදන සිරි දළදා වන්දනාව
පින් කුසල් පිරෙන පින්බර නිකිණි පෝය
චීවරයේ හා භික්ෂූන් වහන්සේගේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය අවබෝධයෙන් දකිමු
ශ්‍රාවකයා සමාදන් වූ සීලය අමා මහ නිවනට ඔසවා තබනවා - පොල්ගහවෙල මහමෙව්නා භාවනා අසපුවාසී සෙවනගල උදිතානන්ද හිමි
පැරදීම අවසානය නොවේ
දැයෙන් සමුගත් අස්ගිරි අනු නාහිමියෝ
දහම් අධ්‍යාපනය ඔපවත් කළ ගිරාඹේ මංගල මහ නාහිමි
උත්සාහය ජීවිතය වෙනස් කරයි
පුර පෑළවිය සඳ - 22 කොටස
සොඳුරු උරුමයක අභිමානය කියන මාලිගාතැන්න
© 2000 - 2025 ලංකාවේ සීමාසහිත එක්සත් ප‍්‍රවෘත්ති පත්‍ර සමාගම සියළුම හිමිකම් ඇවිරිණි. අදහස් හා යෝජනා: [email protected]
පසළොස්වක
අව
අටවක
අමාවක
පුර
අටවක
